|
Isang
Rebyu:
Manggagawa: Noon at Ngayon
Written
in Filipino, Bulatlat.com publishes University of the Philippines (UP)
Prof. Judy Taguiwalo’s review of the book “Manggagawa: Noon at Ngayon
(Workers: Then and Now)” presented in a book launching last February 2 at the
Philippine Independent Church (PIC) in Manila.
NI
JUDY M. TAGUIWALO
Bulatlat.com
 Ang
Manggagawa: Noon at Ngayon ay ikalawang edisyon ng aklat. Unang
inilabas ito noong 1982, panahon ng batas militar, dalawang taon pagkatapos
naitatag ang Kilusang Mayo Uno (KMU), isang taon pagkatapos na maitayo ang EILER.
Ang kasalukuyang edisyon ay ating inilulunsad sa 2002, 100 taong
anibersaryo ng kilusang manggagawa sa Pilipinas, ika 103-taon nang pagsiklab ng
Digmaang Pilipino-Amerikano (Pebrero 4, 1899), sa panahong pumapasok na sa
ikatlong dekada ang KMU sa pagsusulong sa tunay, palaban at makabayang unyonismo
at ang EILER sa pagbibigay serbisyo
nito sa militanteng kilusang manggagawa sa Pilipinas.
Ang
manggagawang Pilipino ang pangunahing target na mambabasa ng aklat. Filipino,
hindi Ingles, ang lenggwahe. Nagiging kaakit-akit at kawili-wili sa mambabasa
ang aklat bunga ng mahusay na pagkokombina sa teksto , grafiks at mga
ilustrasyon.
Dalawa
ang layunin ng aklat: ang “pagpupugay sa ipinundar na pawis at dugo ng
manggagawang Pilipino sa militanteng pakikibaka noong ika-20 siglo at ambag sa
ibayong pagsulong ng kilusang manggagawa sa ika-21 siglo.”
Kung
gayon, hindi simpleng komemorasyon ng 100 taong pakikibaka ng kilusang
manggagawa ang libro, o pagbalik-tanaw sa kasaysayan para sa nostalgia
sa lipas na pakikibaka. Ang saysay ng librong inilulunsad natin ngayon ay
ang ambag nito sa patuloy na pagpapapalakas sa organisasyon at sa pagkilos ng
manggagawang Pilipino sa kasalukuyang yugto ng pambansa-demokratikong pakikibaka
at sa partikular sa kasalukuyang panahon ng paghahari ng rehimeng US-Macapagal-Arroyo
at sa tuwirang presensya ng mga tropang U.S. sa Pilipinas!
Sa
ginawang pagtitipon at paghahanay
sa mahahalagang pangyayari sa kilusang paggawa sa Pilipinas sa nakalipas na 100
taon, maraming mahahalaw na aral mula sa aklat. Binigyang diin ito sa huling
bahagi ng aklat.
Pangunahing
kaaway
Ang
imperyalismong U.S. pangunahing kaaway ng manggagawa’t sambayanang Pilipino.
Ito ang pangunahing nakikinabang sa busabos at aping kalagayan ng manggagawang
Pilipino at sa patuloy na pagiging atrasado ng Pilipinas. Ang tuwirang paggamit
ng dahas ang pangunahing taktika nito para pahinain at wasakin ang militanteng
kilusang manggagawa. Sinusupil ang
mga pagkilos ng mga manggagawa tulad ng mga rali’t welga. Dinedeklarang ilegal
ang mga tunay na organisasyon ng mga manggagawa at kinukulong, at sa maraming
pagkakataon, pinapaslang ang mga tunay na lider manggagawa.
Ang
panlalansi at panloloko ang pumapangalawang taktika ng imperyalismong U.S. para
pahinain at wasakin ang kilusang manggagawa. Tinustusan nito ang mga dilawang
lider manggagawa para ipako ang pagkilos ng uring manggagawa sa usaping
kanin-at-isda, pakikipagkompromiso sa puhunan at estado, at paghihiwalay sa
kilusang manggagagawa sa makabayang kilusan. Idinidirekta nito ang militanteng
pagkilos ng uring manggagawa sa negosasyon at arbitrasyon sa pamamagitan ng mga
batas at patakarang nagpapakitid sa mga demokratikong karapatan ng manggagawa.
Nariyan ang “paluwagan” at kooperatibismo ni Lope K. Santos at ang “profit
sharing” ng Trade Union Congress of the Philippines (TUCP). Sinusuportahan din
ng imperyalismong U.S. ang mga nagpapanggap na mga progresibong lider na
naglilihis sa manggagawa sa tamang landas ng pakikibaka at nagbibiyak sa mga
tunay na mga organisasyon mula sa loob.
Ang
estado, sa kolonyal na anyo nito noong panahon ng tuwirang paghahari ng U.S. sa
Pilipinas at ang sunud-sunod na papet na mga rehimen umpisa noong Hulyo 1946,
ang instrumento ng imperyalismong U.S. para supilin at lokohin ang kilusang
manggagawa sa ating bayan.
Ipinakikita
ng aklat ang kahalagahan ng proletaryong kaisipan bilang gabay sa pagbubuo at
pagpapalakas sa kilusang manggagawa. Ang kaisipang ito na binubuo ng
paninindigan para sa proletaryado at ang siyentipikong pagsusuri sa kalagayan at
karanasan ng uring manggagawa sa buong daigdig at ang pangangailangan ng
sosyalistang perspektiba para sa pambansa demokratikong kilusan sa Pilipinas ang
naging mahalagang tanglaw sa
manggagawang Pilipino. Sa panahong mahigpit
na nailalapat ang proletaryong kaisipan at pananaw sa kongkretong
kalagayan ng manggagawa at ng sambayanan, sumusulong ang pakikibaka ng uring
manggagawa at sambayanang Pilipino. Samantala, humihina, umaatras at malubhang
napipinsala ang kilusang manggagawa kapag hindi nito wastong nailapat ang
proletaryong teorya sa praktika. Kaugnay nito, malinaw ang aral ng kasaysayan:
Ispontanyong
kumikilos ang mga manggagawa para ipagtanggol at igiit ang kabuhayan. Pero
hindi dapat matali o makahon ang manggagawa sa kanin-isdang unyonismo at sa
repormismo na ipinapalaganap ng imperyalismo at local na reaksyon. Kailangang
tuluy-tuloy na itaas ang pakikibakang pangkabuhayan sa pampulitikang
pakikibaka ng sambayanan. (p. 128)
Tagapaglikha
ng kasaysayan
Binibigyang
diin ng aklat ang pagkilos ng masang manggagawa bilang tagapaglikha ng
kasaysayan habang kinikilala ang mga
natatanging indibidwal na kumakatawan sa pamumuno, determinasyon at kahandaang
magsakripisyo ng uring manggagawa. Kapansin-pansin na halos lahat ng mga lider
ng kilusang manggagawa ay nag-umpisa ng kanilang paglilingkod sa uring
manggagawa sa panahon ng kanilang kabataan. Labing-walong taong gulang lamang si
Crisanto “Ka Anto” Evangelista nang nahalal na Pangkalahatang Kalihim ng
Union Impresores de Filipinas noong 1906 (Nob. 1, 1888 si Cristanto ipinanganak).
Diseseis anyos lamang si Ka Bert Olalia noong mag-umpisang magtrabaho bilang
chinelero sa Tondo noong 1920 at 35 anyos ng maging Pangkalahatang Kalihim ng
Katipunan ng mga Anak-Pawis noong 1939. Beinte-singko anyos lamang si Ka Crispin
“Bel” Beltran nang mahalal na Presidente ng Yellow Taxi Drivers Association.
Bukod
sa kabataan, matingkad na katangian din ng mga lider manggagawa ang
pagpapahalaga sa proletaryong kaisipan bilang gabay sa kanilang pagkilos. Maalam
si Ka Anto sa mga sulatin nina Marx at Lenin; paulit-ulit na binabasa ni Ka Bert
ang mga akda na noo’y sa Ingles pa nina Marx at Engels at matiyagang
nagsasangguni sa isang diksyunaryo para maintindihan ang literal na kahulugan ng
mga salita.
Ipinakita
rin ng kasaysayan na may dalawang tipo ng mga intelektwal na napaloob sa
kilusang manggagawa. May mga intelektwal na hindi nakapanibagong hubog at
inilihis ang kilusang manggagawa sa makasaysayang misyon nito na mapalaya ang
sambayanan at ang uri. Dinala ng mga di nakapanibagong hubog na mga intelektwal
sa loob ng kilusang manggagawa ang mga sakit ng peti-burges bunga ng
paurong-sulong na katangian ng peti-burges: ang pagbulid sa kilusan sa
ekonomismo at repormismo sa kabilang banda at ang pagdadala sa kilusang
manggagawa sa antas na lampas sa kakayahan ng organisasyon nito sa isang yugto.
Sa kabilang banda, may mga intelektwal na lubusang napanday sa pakikibaka at
lubusang nayakap ang proletaryong panindigigan, pananaw at pamamaraan at naging
martir ng kilusang manggagawa at mapagpalayang kilusan.
Binigyang
pansin din ng aklat ang naging papel ng mga manggagawang bukid, mga manggagawa
sa ibayong dagat, mga manggagawa sa serbisyo at pamahalaan bilang bahagi ng
kilusang manggagawa.
Kababaihang
Pilipino
May
ambag din ang aklat sa paglinaw sa partisipasyon ng kababaihang Pilipino sa
kilusang manggagawa. Mula’t sapul, kabahagi ang kababaihang manggagawa sa
pagsulong sa kilusang manggagawa at kinilala ng kilusang manggagawa ang
partikular na pangangailangan ng kababaihan. Ang unyon ng Carmelo at Bauerman na
itinatag noong Agosto 17, 1901 ay may apat na babaeng kasapi.
Isa sa mga resolusyon ng pagtatag
ng Congreso Obrero de Filipinas noong 1913 ay ang pagkaroon ng proteksyon para
sa mga manggagawang kababaihan at bata. Si Narcisa Paguibitan, manggagawa sa La
Helena, isang pabrika ng tabako ay pangunahing lider ng Katipunang Anak Pawis,
isa sa mga lider ng Pambansang Liga ng Kababaihan na binuo noong Abril 1932,
hinuli at kinulong bunga ng nangunang papel niya sa Pangkalahatang Welga ng mga
Manggagawa sa Maynila noong 1934 at nahalal na isa sa dalawang babaeng kagawad
ng Komite Sentral ng Partido Komunista ng Pilipinas sa Ikatlong Kongreso nito
noong Oktubre 1938. Isang babaeng manggagawa, si Liza Balando na pinaslang noong
Mayo 1, 1970, ang unang martir ng kilusang manggagawa at kilusang kababaihan sa
dekada ‘70.
 Ang
militante at determinadong paglahok ng kababaihan sa mga welga at kilos protesta
ay isa ring hibla ng kasaysayan ng kilusang manggagawa sa Pilipinas. Kasing-aga
ng 1907, ang mga manggagawa ng sombrero sa kompanyang Gael at Ka, na
karamiha’y “mga binibini” (Muling Pagsilang, Abril, 9, 1907) ay nagwelga
para maibalik ang mga pinatalsik na mga manggagawa at humingi ng dagdag na sahod.
Maniningning din ang partisipasyon ng kababaihang manggagawa sa
tabacaleras noong Pangkalahatang Welga ng 1934, ng mga kababaihang manggagawa sa
Bataan Export Processing Zone at mga kababaihang manggagawa sa industriya ng
retail tulad ng mga unyonista ng Anson’s at SM mula 1980s. Lahat nang ito ay
nagpasinungaling na pasibo’t kimi ang kababaihang manggagawa. Mahalaga lang
pag-aralan marahil kung bakit kaunti pa ring kababaihang manggagawa ang
napapaunlad bilang mga lider ng kilusang manggagawa.
Bilang
pangwakas, ikinagagalak ko, bilang bagong Tagapangulo ng Board of Trustees ng
EILER at bilang bahagi ng kilusang guro, na inilulunsad natin ang aklat na
“Manggagawa: Noon at Ngayon”. Mahalagang ambag ito sa pagkontra sa mahigit
100 taong misedukasyon ng mga Pilipino, naglilinaw ito kung sino ang totoong mga
bayani at mga totoong bandido’t terorista sa ating kasaysayan at nagbibigay
inspirasyon ito sa ating mga manggagawa, mga kabataan at mga kababaihan na
magpunyagi sa pagsusulong sa kilusang manggagawa at sa pambansa-demokratikong
kilusan na may sosyalistang perspektiba. Bulatlat.com
We
want to know what you think of this article.
|
