Ang isang indikasyon na namamayagpag (kumikita o nabiyayaan ng pondo) ang unibersidad ay kung mayroon itong mga bagong gusaling itinatayo. Pero may kanya-kanyang inunlad ang mga pangunahing unibersidad sa Metro Manila. Ang paraan ng paglawak ng infrastruktura ay mas ugnay pa hindi sa pagyaman ng akademikong kagalingan kundi ng mismong pagyaman ng unibersidad, kasama ang emblematikong urbanidad at modernidad na sinasambit sa expansyon ng mga ito.
NI ROLAND TOLENTINO
KULTURANG POPULAR KULTURA
Bulatlat
Vol. VIII, No. 15, May 18-24, 2008
Ang isang indikasyon na namamayagpag (kumikita o nabiyayaan ng pondo) ang unibersidad ay kung mayroon itong mga bagong gusaling itinatayo. Pero may kanya-kanyang inunlad ang mga pangunahing unibersidad sa Metro Manila. Ang paraan ng paglawak ng infrastruktura ay mas ugnay pa hindi sa pagyaman ng akademikong kagalingan kundi ng mismong pagyaman ng unibersidad, kasama ang emblematikong urbanidad at modernidad na sinasambit sa expansyon ng mga ito.
Ang Far Eastern University (FEU) ang tinitingnan bilang pinakadakila sa larangan ng campus at urban renewal. Pinatingkad ang art deco style ng arkitektura sa mga gusali. Nagmistulang panahon ng Amerikano ang kapaligiran kung saan umunlad ang stilong ito. Matatamlay na kulay berde ang mga gusali, at nagkaroon ng mas masinsing landscaping sa quadrangle ng campus sa Morayta.
Quaint ang pakiwari dahil nakaunipormeng checkered green na palda at puting blusa ang mga babae; gayundin, nakaunipormeng puting polo ang mga lalake. Parang nakapasok ang mag-aaral sa sinaunang pribadong mundo, simple ang buhay at nagtatawanan lamang ang mga mag-aaral na gustong matuto, kung saan ang edukasyon ay isang pribilehiyong tinitingala at pinaniniwalaang nagtitiyak ng mas maunlad na kinabukasan. Ay! Hindi naman pala nagbago ang saligang pananaw na ito sa higher education.
Tunay namang nag-urban renewal ang FEU sa paglipat nito ng medical school sa Fairview. Tanging core courses sa humanidades at social sciences ang nanatili sa Morayta campus. Pati ang labas ng campus ay napasadahan ng mas malawakan pero di pinag-isipang urban renewal ng dating mayor ng Manila, Lito Atienza, na sa kanyang administrasyon ay ekletikong binago ang Plaza Miranda, Plaza Moriones, Baywalk at Nagtahan Bridge.
Sumunod sa yapak ng FEU ang University of Santo Tomas (UST) na tinumbok ang modernong neo-classical na stilo ng disenyo ang mga bagong gusali. Sa likod ng main building ay may fountain sa ground level, na magpapaalaala sa mga fountain sa mall. Solidong konkretong may makikitid na bintana ang disenyo ng main building, kasama ang itinayong library. Sa restorasyon ng harap ng ospital, pati ang itatayong recreation building, tila “Jollibee” architecture na matitingkad na accent na kulay at curvilinear na disenyo ng bakal, salamin at kongkreto ang nangingibabaw.
Tanging ang UST sa mga pangunahing unibersidad sa Manila ang hindi pa naglilipat ng mga programa sa ibang bahagi o labas ng syudad. Kaya nananatiling nakapako ang urban na karanasan sa UST—nagbabago ang loob gayong nananatiling bahain, mausok at ma-krimen pa rin ang labas. Sa isang banda, sanktwaryo ang espasyo ng unibesidad; sa kabilang banda, time-warped ang fantasya ng klasikal na non-sekular na edukasyon nito.
Ang main campus ng University of the East (UE) sa Recto ang sumunod sa campus renewal ng FEU. Binalik sa sinaunang disenyo ang harapan ng theater sa main building sa bukana ng campus sa Recto, pinaliit ang mall area, at tanging ang harap ng unang palapag ang pinamumutiktikan ng branches ng Jollibee at bangko. May binuksan pang area, ang pinakakulang sa dating tila pinagsisiksikang campus ng mga estudyante (dating pinakamalaking populasyon ng UE sa university level), at ito ang garden na spinonsor ng isang patron ng unibersidad.
Sa Unibersidad ng Pilipinas (UP), ang core academic area—ang mga gusaling pinababalutan ng oval—ay nagmistulang time-warped na rin. Walang bagong inobasyon, maliban sa College of Business Administration na nagpalawak ng kanilang harapan at nagdagdag ng palapag. Ang time-warp ay nagresulta sa mga gusaling parang kay tagal nang naitayo, nananatiling pareho pa rin, kundi man nabubulok na.
Ang pinakadekripitong gusali, hindi kataka-taka, ay ang Vinzon’s Hall, ang gusali para sa mga estudyante. Tanging “maliliit” ngunit makabuluhang neoliberal gestures ang matutunghayan sa oval: stalls na pumalit sa mga pwesto ng manininda, centennial flame at “UP @ 100” na ilaw sa Quezon Hall, at bike lane at one-way na ruta.
Ang expansyon ay nasa palabas na erya ng oval: ang inobatibong building cluster ng College of Architecture, at ang multi-bilyong Science Complex sa CP Garcia area; ang pagpapalawak ng kalsada ng C-5 sa Ripada; at ang nagaganap na Science and Techonology (a.k.a. call center complex) sa Commonwealth na bahagi.
