Si Ka Bel ng Manggagawa at Naghaharing Uri

Si Ka Bel ang anti-thesis ng pagtaliwas sa linya ng historikal na panlipunang pagbabago. Nanatiling naninindigan si Ka Bel sa kilusang masa hanggang sa huling sandali na ang wanna-be gitnang uring mamamayan ay higit na nahahalina sa Nokia N-90, Trinoma at Mall of Asia, Krispy Kreme, budget airlines, Asus computer, at paper-thin na Mac na kasya sa brown envelop, sa isang banda, at ang pamahalaan sa pagtalaga kay Hermogenes Esperon bilang peace adviser, dole-outs sa pinakamahihirap na pamilya, Philippine Charity Sweepstakes Office bilang pangunahing ahensya publiko at pagrepel ni Gloria Arroyo sa lahat, so far, ng mga bala ng korapsyon at politikal na inefficiency laban sa kanya.

NI ROLAND TOLENTINO
KUTURANG POPULAR KULTURA
Bulatlat
Vol. VIII, No. 16, May 25-31, 2008

Hindi kulturang popular si Crispin “Ka Bel” Beltran. Kung kukunin ang opinyon ng mga wanna-be na gitnang uring tumatangkilik ng kulturang popular, malamang ay lalabas ang imahen ni Ka Bel bilang one-dimensional: walang bukambibig at asta kundi ang masang kilusan at sambayanan.

Iisipin pa ng politikal na syentista, si Ka Bel ang kumakatawan sa naunang henerasyon ng aktibista, mula 1960s na radikal na kabataan at manggagawa na anti-war at anti-imperyalista hanggang sa bumagsak ang Berlin Wall, at pinaniniwalaang hudyat ng pagbagsak ng sosyalismong nakagisnan, kundi man ng komunismo. Siya ang anti-thesis ng post-cold war warrior.

Time-warped si Ka Bel. Hindi umibsan ang kanyang pananaw hinggil sa kilusan at sambayanan sa nagbabagong pandaigdigang kaganapan. Habang ang sumunod na henerasyon at maging ang kanyang henerasyon ay nakasandal na sa paghehele sa inaakalang pagpapalaya ng plurarilad ng identidad at panlipunang kilusang nakabatay sa spesipikong agenda ng repormismo sa gobyerno.

Nagbago na ang ritmo at temper ng pakikibaka. Na ang subersyon sa pang-araw-araw ang siyang tampok, hindi ang may agendang subersyon ng kilusang masa. O ang panlipunang transformasyon ay mas nakabatay na sa mismong pagbabago ng lipunan—kung paano ang lipunan ay mas magiging kapaki-pakinabang, pangunahin sa pang-ekonomikong interes, sa mamamayan—at hindi na sa historikal na dimensyon ng pagbabago: ang atas ng kasaysayan na konsolidasyon sa mga uring manggagawa, magsasaka at gitnang-uri.

Ito na raw ang “new social movements” o ang pagpapasulpot ng iba’t ibang identidad at sub-agenda ng identity politics para matimbang na makaimpluwensya ang civil society bilang interest stakeholder sa governance.

Pero ang figura ni Ka Bel ang tila hindi nila maipwesto. Hindi nila alam kung babatiin nang tatlong ulit itong maging partylist representative ng Bayan Muna. Parang hindi ito ang larangan ng isang pulang aktibista. Paano rin sila lubos na makasimpatya kay Ka Bel nang ma-hospital arrest ito sa ni-recycle na kaso? Parang dapat lang naman talagang panagutin ang mga pulang aktibista sa hindi rin nila pag-ibsan sa nagbabagong kondisyon ng lokalidad ng globalisasyon at globalidad ng pagkamamayan.

Kaya nang mamatay si Ka Bel sa aksidente sa pagkukumpuni ng bubong sa inutang na bahay sa isang low-cost housing, marami sa naghaharing uri ang nakangiti sa swak na pagpasok ng imahen ng hermitanyong konsistent sa sariling sinaunang mundo. Hindi nagpayaman kahit maraming oportunidad magpayaman. Gayong hindi rin lubos na nanahimik at nagpaka-zen, parati pa ring laman ng nag-iingay na kalye.

Si Ka Bel ang anti-thesis ng pagtaliwas sa linya ng historikal na panlipunang pagbabago. Nanatiling naninindigan si Ka Bel sa kilusang masa hanggang sa huling sandali na ang wanna-be gitnang uring mamamayan ay higit na nahahalina sa Nokia N-90, Trinoma at Mall of Asia, Krispy Kreme, budget airlines, Asus computer, at paper-thin na Mac na kasya sa brown envelop, sa isang banda, at ang pamahalaan sa pagtalaga kay Hermogenes Esperon bilang peace adviser, dole-outs sa pinakamahihirap na pamilya, Philippine Charity Sweepstakes Office bilang pangunahing ahensya publiko at pagrepel ni Gloria Arroyo sa lahat, so far, ng mga bala ng korapsyon at politikal na inefficiency laban sa kanya.

Sa panahong marami ang gustong maging Maan (magmaan-maangan), ang buhay ni Ka Bel ang patunay na nagdidisimulado sa pagnanais manahimik, sumunod sa daloy ng neoliberal na buhay, palampasin ang kahilingang “Oust Gloria” dahil sino nga ang ipapalit, at pagbuyanyang ng pambansang ekonomiya sa paanan ng global na kapital.

Share This Post