Ni ROLANDO B. TOLENTINO
Kulturang Popular Kultura
(Bulatlat.com)
Protesta ang lohikal na tugon sa kondisyon ng panunupil ng mga galamay ng estado. At seryoso ang kilusang manggagawa ngayon sa dami ng protesta at welgang kanilang inilulunsad.
Ang Alliance of Port/Transport Workers and Porters–North Harbor (APTWP) ay tutol sa pribatisasyon ng operasyon sa port area. Tinatayang 5,000 estibidor at drayber, at 2,000 manininda ang mawawalan ng trabaho sa palipat ng operasyon ng port sa pribadong negosyo. Inaasahang tumaas din ang port fees na magpapabigat sa maliliit na lokal na negosyante, na maipapasa na naman sa manggagawa at mamimili.
Dahil sa napipintong protesta, napilitan naman ang higanteng pharmaceutical na negosyong Pfizer na makipagnegosasyon sa kanyang unyon. Napipinto naman ang merger ng mga unit ng kompanya, na karaniwang palusot para makapagtanggal ng mga 500 manggagawa ng Wyeth. Gamot at aspirin ang ilan sa mga produkto ng Pfizer at Wyeth.
Maging ang empleyado ng All UP Employees Union ay tutol sa nangyayaring pribatisasyon ng mga serbisyo ng Philippine General Hospital. Tinututulan ng unyon ang pagpasok ng pribadong pharmacy, laboratoryo at iba pang serbisyo sa planong Faculty Medical Arts Building. Natitiyak ang pagtaas ng mga serbisyo sa pangunahing ospital ng mamamayan.
Pang-araw-araw na serbisyo at produkto ang gawain ng mga unyonistang nagproprotesta. Nauna na rito ang bra na gawa ng Triumph International at ang protesta ng unyon nito sa pagsasara ng mga pabrika sa Pilipinas. Pati ang fried chicken ng Kentucky Fried Chicken at ang protesta nito laban sa unfair labor practice ay natatampok na rin.
Sa imahinasyon ng mamimili at mamamayan, ang pang-araw-araw na serbisyo at produktong kanilang tinatangkilik ay lusaw sa anumang bahid ng paggawa. Walang tao na lumikha nito, at wala ring relasyong pantao, kahit pa humane na relasyon. Ang protesta ay politikal na pagkilos na nagpapaalaala sa salik ng paggawa at presensya ng manggagwa. Kaya dobleng pagpupursigi sa negosyo at estado para burahin ito.
Ang rekurso ay ang welga-kete-welga na interkoneksyon ng protesta. Impit man sa ilan ang manggagawa o ang kanilang unyon, ang protesta sa ibang negosyo at pabrika ay dapat ibuyanyang tungo sa masigabong kilusang manggagawa. Natutunghayan ito sa kasalukuyang walang patlang na linggo-linggo pagproprotesta ng manggagawa.
Huling rekurso rin naman ng manggagawa ang protesta. Kinatatalo nila ang kanilang makauring individualismo na mabuti na nga itong kahit inaapi ay may trabaho man lamang, kaysa mag-unyon at magwelga at mamiligrong mawalan ng trabaho. Kinatatalo nila ang diskurso ng estado—ang alingasngas sa pagawaan ay nagpapadala ng maling signal sa dayuhang negosyante na ayaw natin ng trabaho at pag-unlad.
Ang protesta ang politisasyon ng manggagawa. Dito nila narerealisa ang kanilang politikal na pagkatao bilang manggagawa, natutunghayan ang across-the-board na kapangyarihan nila bilang kolektibo sa unyon at kilusang paggawa. Dalawang interkoneksyon ang napapanahong magawa para sa higit pang pagsulong ng kasalukuyang antas ng kilusang paggawa.
Una, ang interkoneksyon ng mga protesta, pagkilos at welga, o ang kapasidad na mapag-ugnay ang mga ito bilang kabuuang asulto ng rehimeng Arroyo sa kilusang paggawa. Na ang away ng isa ay away ng iba pa, away ng kabuuan. Na ang latay sa isa ay latay sa lahat ng manggagawa at unyonista.
At ikalawa, ang interkoneksyon ng mga protesta sa buhay sa labas ng kilusang paggawa. Dito ang isinasaad ay ang malakas na solidaridad ng kilusang paggawa sa hanay ng gitnang uri, intelektwal, estudyante at kabataan, kababaihan at maralitang tagalunsod. Mula sa hanay ng kilusang paggawa, ang realisasyon na hindi lang naman sila manggagawa. May iba pa silang identidad at pati ito ay may ugnay sa mas malaking kilusang masa.
Mula sa labas ng kilusang paggawa, ang kapasidad ng mga isyu ng batayang sektor na umalingawngaw sa kamalayan at puso ng iba pang apektado sa latay at panunupil sa kilusang paggawa. Na may kapasidad ang mga estudyante at intelektwal na lumubog sa picketline, matuto sa diwa at karanasan ng unyonista. Na aktwal na kahanay sila sa okasyon ng protesta at welga, at iba pang pagkilos para sa kabutihan ng kilusang paggawa.
Paano gagawing mas malawak na usapin ang kilusang paggawa? Paano ito makakaantig ng damdamin, makakatagos sa kamalayan para mapakilos ang iba, at makapag-organisa sa ngalan ng kilusang paggawa? Maaring humalaw ng aral sa representasyon ng welga sa kulturang popular para sa intersabjektibidad ng kondisyon ng posibilidad sa estado ni Gloria Arroyo.
Sa pelikulang Moral (1983, Marilou Diaz Abaya), ang eng-eng na kolehiyalang karakter ni Lorna Tolentino ay dumalaw sa lokasyon ng love-of-her-life. Nagkataong ang lunan ay isang welga, at ang panahon ay ang dispersal nito. Kaya habang nagkakagulo sa marahas na dispersal, nasugatan ang lalake at ang babae ay napatanga sa sitwasyon. Tumakas silang pareho sa mas ligtas na lugar.
