May afinidad ang pornograpiya at politika—pareho itong nagpapakita ng kalabisan, kadalasan isang paulit-ulit o tematikong akto (sex sa pornograpiya, skandalo sa politika) na nakasentro sa spektakularisasyon ng katawan ng mga aktor, at ang naturalisasyon ng kahindik-hindik na afekto sa manonood.
NI ROLAND TOLENTINO
KULTURANG POPULAR KULTURA
Bulatlat
Vol. VIII, No. 4, February 24-March 1, 2008
May afinidad ang pornograpiya at politika—pareho itong nagpapakita ng kalabisan, kadalasan isang paulit-ulit o tematikong akto (sex sa pornograpiya, skandalo sa politika) na nakasentro sa spektakularisasyon ng katawan ng mga aktor, at ang naturalisasyon ng kahindik-hindik na afekto sa manonood. Ito ang bansang walang tiyak na tradisyon ng hard-core porn, puro soft-core porn. Mas malimit sa madalas, makikita lamang ang pribilihiyadong bahagi ng katawan (ang mga ari, at sa babae, pati ang suso) kung ito ay tinatakpan ng basing kamison o underwear, kaysa ibinubuyangyang, tulad ng mas familiar sa ating porn ng U.S.
Kaya sandamakmak na ang variasyon ng porn o bomba films na nagsimula sa panahon ng Marcoses. Bago ang martial law, kasabay ng kaganapan sa pandaigdigang sexual revolution (anti-patriyarka, kapantayan ng babae at lalake sa lipunan, gay liberation, anti-war, free love), naglipana ang bomba films. Ang “bomba” ay galing sa politikal na kultura, ang paghahayag ng expose sa pagnanasang mapahina o mapabagsak ang kalabang partido o politiko. Kung gayon, ang bomba films ay sexual na expose, ng mga katawang nagagawa ang bawal sa filmikong antas—kahit pa kontraryo sa moral na uniberso ng naratibo—na hindi dapat magagawa sa historikal na antas.
Ang subersyon pa sa bomba films ay ang pagpapalipana ng hayagang sexual na aktibidad—paghahalikan, seduksyon, pagnanasang sexual, pagtatalik, at ang mga pagpapakita ng mga dapat nakatagong bahagi ng pangangatawan. Ang bawal ay hindi nagiging bawal sa bomba films dahil sa huli rin naman, ang bawal ay ikinakahon at tinutupok ng moral na naratibo. Napaparusahan ang nakalalampas. At ang ganitong pagpapalipana sa moral na bawal ang isa sa naging batayan ni Marcos para ideklara ang martial law noong 1972.
Kasama ng moral degeneracy, ang bomba ay bahagi ng kriminalisasyon sa droga at komunismo na siyang nagbigay, sa imahinasyon ni Marcos, ng tabula rasa para akdain ang morally upright at modernong Bagong Lipunan. Nawala ang bomba, pumalit ay horror films para magbigay-representasyon sa anxiedad ng unang yugto ng diktadurya. Nang sumulpot ang bomba films, ito ay naging wet look dahil ang babaeng bomba star ay kinakailangang maligo at makipag-sex, kadalasan rape, sa tabing ilog na nakakamisong humahapit. Ito ay naging daring films dahil ang naging bida ay mga menor-de-edad na babae. Matapos, sa kasagsagan ng krisis ng diktadurya noong 1983, naging pene (penetration) films dahil sa exhibisyon nito sa Film Palace at third-run na sinehan ay nailulusot ang pagpapakita ng ari ng babae at lalake, maging ang aktwal na penetrasyon sa sex.
Naging sex-trip films ito sa panahon ni Aquino dahil parang trip-trip lang na ang aktres na galing sa maayos na paaralan ay magiging bida na nakikipag-sex sa tamang lugar at tamang panahon ng romantikong pagmamahal. Kay Ramos, ang bomba ay naging TF (titillating films) dahil pinahintulutan muli ang pagpapakita, lalo pa ang ari ng lalake kahit pa ang nagkaproblema sa MTRCB (Movie and Television Review and Classification Board) ay ang Schindler’s List at Bridges of Madison County. Kay Estrada ay mas lalong naging liberal ang pagpapakita ng mga katawan at ari. Ito ang tinatawag kong PP (private parts) films, na mas matagal ang display sa screen ng ari ng babae at lalake.
Ang matagumpay na nangyari kay Arroyo ay paglahuin ang bomba film. Sa hindi direktang kamay, noong 2004, ang SM (ShoeMart) cinema complexes na may kontrol sa 60 porsyento ng bilang ng sinehan ay nagdeklara na hindi ito magpapalabas ng pelikulang R-18 o “for adults only” na klasifikasyon, kung saan bumabagsak ang maraming bomba films. Naglipana ang bomba sa teknolohiya ng cellphone na nagpakita ng ilang saglit o minuto ng pagkuha ng video ng mga sarili habang nakikipag-sex. Mananakaw, mawawala o ire-repair ang cellphone, mado-download ito ng iba at maikakalat pati sa media ng internet.
Bawat sikat na artista ay nagkakaroon ng cellphone sex scandal video. At maging ang mga syudad sa bansa ay biglang magkakaroon ng kakatwang sexual na urbanidad sa mga katutubong bersyon ng sex video—“Cagayan de Oro sex scandal,” “Dumaguete sex scandal,” at “Baguio sex scandal” na parang hindi na “City” ang lohikal na mga kasunod sa proper noun kundi itong ilehitimong karanasang nakuha sa cellphone camera. Pribatisado na ang sex scandal, nawala na ito sa terrain ng komersyal na publiko kahit pa mahal pa ring magpasa ng video sa cellphone.
Sa direktang pamamaraan, natanggal ang bomba film, kahit pa sa variasyon nito sa kasalukuyang digital independent films dahil sa interbensyon ng MTRCB ni Arroyo. Mahigpit ang arbitraryong pagpapatupad nito ng kalakarang sensura. Ang natira na lamang rito ay ang niche-market ng gay cinema na kalimitan ay nagsi-circulate sa film festival market at malaking bahagi nito, ang mga instructional video ukol sa masahe, macho at strip dancing, heterosexual at homosexual na romansa, sex in Philippine cinema, at iba pa.
Neoliberal ang naging paraan ng pagpapatupad ni Arroyo ng higit pang pagka-etsapwera ng bomba films. Halong bakal na kamay at pagpapadulas ng negosyo. Napilitang mag-resign ang MTRCB Chair na si Nicanor Tiongson dahil sa kontrobersiya ng Toro. Naitayo ang centerpiece mall at leisure complex ni Henry Sy, ang Mall of Asia, sa kapanahunan nito, kasama ng pag-aproba ng MRT-7 (mula SM-West hanggang SM-Fairview) na makakapagpabilis ng biyahe ng 850,000 mamamayan. Hindi ba ito rin raw ang bilang ng mallers sa SM Megamall kapag Sabado’t Linggo? At dahil may venue na pinaglalabasan na rin ng short films, si Arroyo lamang ang pamunuang nakapag-ban ng short films na kritikal sa kanyang presidensiya. Maging si Marcos ay hindi nagawa ito!
