Sa panahong 1997, pinainom sa bansa ang mas mapait pang pildoras para higit pang buksan ang ekonomiya, ibuyanyang ang maraming nawalan ng trabaho sa kapalaran ng subkontrakwal na paggawa, at papasukin ang dayuhang kapital na nakipagsubastahan para sa mga narimitang negosyo at ari-arian. Natitiyak natin na kukunin muli ang pagkakataong higit pang ilako ang yaman at paggawa ng bansa sa paanan ng dayuhang kapitalista.
Kung matagal nang pinaghihirap ang mamamayan, ang nangyayaring krisis ay higit pang oportunidad para lalong pagdusain ang kolektibong katawan ng manggagawa, anakpawis, at mababang gitnang uring may katiyakang higit pang mapapakapit sa napakatalas na talim ng kapitalismo. Kahit pa mas nararamdamang ipinipirito sila sa sariling mantika, mas lalong eenganyuhin ng serbisyong sektor—entertainment, medical, tourism, at finance, halibawa—at industriya ng kultura ang kalakaran ng paggasta at konsumerismo.
Maglalaan na naman ito ng promo na higit pang makapanghuhuthot sa numinipis nang wallet ng mamamayan. Di nga ba’t ang rice meal ngayon sa Jollibee ay P39 na lamang ang halaga? Alituntunin sa marketing na kapag may krisis ay higit pang maglustay ng budget para sa pagbebenta ng produkto at serbisyo. Na kahit pa marami ang natanggal sa trabaho o nabawasan ng araw sa paggawa, marami pa rin ang maeenganyong gumasta sa natitirang pera sa bulsa, kundi man, manalig sa gitnang uring fantasyang ilalako na bubuti rin ang bukas.
Parang telenobela, hindi ba? Happy ending ang inaasahan sa matagal na pagtunghay sa pagdurusa ng babaeng bida. Siya na inapi, dinaot nang lubos-lubusan sa lahat ng maiisip na pamamaraan ng pag-aalipusta at pamimisikal, sa huli ang babangon at dudurugin ang kaaway. Siya na inaapi ay biglang yayaman, gaganda, makukuha ang pagmamahal ng sing-irog, at magli-live happily ever after.
Sa panahon ng matinding krisis, marami ang maniniwala sa fantasya bilang sariling realidad, mananalig sa pang-individual na mobilidad kahit hindi naman ito darating sa tunay na buhay. Dahil nga kasi ano ba naman ang tatanawing bukas: ang higit pang pagdidilim ng dapithapon, pag-aantay sa higit pang bigwas ng bagyo ng paghihirap, o na ang pagbubukang-liwayway ay darating na, na hindi lamang magiging maaliwalas ito, kundi kumpleto pa breakfast meal a la five-star hotel at nakaunipormeng mutsatsang nag-aantay sa bawat kibot ng amo.
Anong ganda ng umaga! Laking tuwa ni Arroyo kapag naging ganito ang pananalig ng mga mamamayan sa gitna ng krisis—ang umasa sa fantasya na mabuti pa rin ang lagay kahit may krisis, na bubuti rin ito sa pagtatapos ng krisis, na ang krisis ang salarin sa mismong krisis ng pamahalaan at pagkapangulo, na ang krisis at si Arroyo ay magkaiba. Naalimpungatan na yata ang mamamayan
Ang papel ng kilusang masa ay magpaliwanag hinggil sa kaisahan ng estado at global na kapitalismo, ng ugnayan ng krisis sa pang-uring katangian ng kapitalismo, na gagamitin ng estado ang higit pang karahasan para magmaniobra ng paglabag ng politikal at ekonomiyang karapatan sa higit na sapilitang pagkakahon sa bansa sa poder ng imperialistang globalisasyon. Samantalahin itong temporaryong manifestasyon ng kaisahan ng krisis ng estado at global na kapitalismo para makapagmulat, makapagpakilos, at makapag-organisa. Ito rin ang panahon para pagtibayin ang hanay at may katiyakang padadaanin ng estado at aparato nito sa butas ng karayom ang anumang nagbubukas sa higit pang libertarian na posisyon.
Mas mahirap magkatrabaho, manatili sa trabaho, umangat sa trabaho sa edad nitong krisis. Ito ay bilang pangitain sa yugto na muling makakahinga ang kapitalismo sa krisis, at magpapatuloy ng kahigpitan bilang normatibong kalakaran na. Kahit pa ang krisis na ito ay hindi naman likha ng anakpawis na mamamayan, sila pa rin ang magiging tagabuhat ng pinakamasaklap na hagupit nito. At kahit na magtapos ang krisis sa mga susunod na dekada, mananatiling disenfranchisado ang anakpawis.
Kung ang krisis ang tala ng kapitalismo, na tulad ng tatlong hari ay ginabayan para makatungo sa sabsaban ng dakilang manunubos, tila ito sirena na ipinanghahalina tayo tungo sa pangako ng katubusan sa ating abang lagay. Dinadala tayo sa ipinangako nitong katubusan kahit pa ang dakilang sanggol ay ginagawa lamang ipanganak bilang bahagi ng kanyang script sa kapalarang maging diyos. “So it is written, so it is done,” na paukol sa plantsadong orkestrasyon ng mga tauhan tungo sa simulain at kawaksian ng kapitalismo.
Sa krisis-tala na ito, walang superhero na Kristala o Krisis-tala na makakatubos sa kolektibong kinasasadlakan. Ito ang panahon ng politikal na pagkilos, pagpapatibay at pagpapalawak ng hanay. Tanging sa politikal na pagbabalikwas mabubura ang in-on na krisis at talang nandito na. (Bulatlat.com)
