Ni ROLANDO B. TOLENTINO
Bulatlat.com
Matagumpay ang education strike laban sa budget cuts noong 23 Setyembre 2011. Mga isang libo raw kaming nagmartsa mula sa UP Diliman, kasama ang guro at kawani, karamihan ay estudyante. Walong libo na nang makarating sa Mendiola, kasama ng iba pang kahanay sa edukasyon mula sa SUCs (state universities and colleges). Marami ring protesta sa SUCs sa mga rehiyon.
Ang kakatwa sa martsa at rali ay ang proliferasyon ng inobasyon ng mga anyo ng protesta. Planking o ang paghiga ng patuwad (mukha sa sahig, kamay sa likod) sa iba’t ibang lugar ang tampok dito. Ang kalakaran para sa mga Afrikanong alipin para efisyenteng siksikin ibyahe sa bapor (nakakadenang pahina, patong-patong sa mga compartment), ang kapamaraan ng pagpaparusa sa kanila (padadapain na parang plank o pahabang kahoy, at tatapakan ng amo), o pagpatapon sa bapor sa kanila (palalakarin ng plank at patatalunin sa dagat).
1990s ng mauso ito halawin ng mga individual. Ang kalakaran ay dumapa sa mga lugar na di aasahang magagawa, tulad ng mobile ng pulis o hilera ng silya sa eroplano, paanan ng kilalang statwa o monumento. Binabalikwas daw ng modernong planking ang awtoridad at ang kalakaran ng katawan hinggil sa dapat nitong gawin sa mga lehitimong lugar. (Di nga ba’t may bill si Winnie Castelo sa Kongreso para i-ban ang planking?) At sa mundo ng viral media, mahalaga lang ang individual na protestang ito kapag may litratong sovenir.
Ang kakatwa sa protesta noong 23 Setyembre ay naging kolektibong politikal na pagkilos ang planking. Kumbaga, tripleng anti-awtoridad ang nakamit ng pagkilos na ito: laban sa awtoridad, awtoridad na di abstrakto (Pangulong Noynoy Aquino), at ang kolektibong hagupit sa anti-awtoridad. Sado-masokista ang planking, at nagkakaroon lang ito ng politikal na dimensyon sa politikal na pagkilos ng mamamayan.
Mismong ang idea ng “education strike” (welgang pampaaralan) ay isang inobasyong protesta. Nananatiling interesanteng lugar ang kilusang mamamayan sa Filipinas dahil kaya nitong sustinahin at i-innovate ang nakagawiang tradisyonal na protesta. Una ay mulat na napapalahok ng estudyante ang iba pang sektor sa unibersidad—kawani, guro at komunidad—para sa mas kolektibong tugon sa budget cut ng estado. Ikalawa, ang welga bilang karapatan ng organisadong manggagawa ay ina-appropriate ng estudyante para sa karapatan para sa edukasyon.
Ang inobasyon sa mga porma ng protesta ay isang atas sa kilusang propaganda ng kontemporaryong mundo. Iba na ang moda ng atake ng mga institusyon: ang pakyawang disenfranchisement ng mamamayan sa serbisyong publiko, ang soft-selling ng gitnang uring panuntunan kahit pa sa pinakamahirap na mamamayan, at ang pribatisasyon sa antas ng individual na mamamayan ang estadong pighati.
Paano susuportahan ang laban ng subkontrakwal na manggagawa, ang bulto ng manggagawa, sa malls ng SM, Ayala at Robinsons? Paano ang kabataang manggagawa ginagawang abnormal na nilalang ng call centers? Paano ang edukasyong ginagawa ng gobyerno na para sa maykaya na lamang?
Nagbabago ang konfigurasyon ng tanong kahit pa matanda na ang kasaysayan ng pang-eetsapwera sa mamamayan. At kailangan, magbago rin ang mga taktikal na pagsagot sa mga ito. Ang tugon ng kabataang aktibista: new chants (parang sa pep cheerleading competition), freeze protest (parang estatwa ang mga nagproprotesta sa isang mataong lugar), silent protest (may slogans sa surgical mask na suot ng mga nagproprotesta), at flash mob (orkestradong sinkronisasyon ng sayaw sa isang mataong lugar).
Nauna na rito ang die-ins (sabayang paghiga sa konkreto ng ilang sandali) at pagpasok ng material na may “ilehitimong” slogans sa isang “lehitimong” okasyon. At kung hindi maipasok, ang pagsigaw ng mga aktibista laban sa objek ng awtoridad. Natatangi ang kabataan sa “militantisasyon” ng mga individual at burgis na pagkilos.
Ang inobasyong sinasaad ay nagiging epektibo lamang kung ang makauring katangian at pagsusuri ay naipapahayag ng inobatibong porma. At sa aking palagay, so far, so good. 
